Jakie soczewki kontaktowe wybrać? Podział soczewek
Na przestrzeni ostatnich lat rynek soczewek kontaktowych rozwinął się błyskawicznie. Obecnie producenci proponują szeroki wachlarz rozwiązań dopasowanych nie tylko do różnych typów wad wzroku, ale także różniących się komfortem, trybem i czasem noszenia. Poznaj podstawowy podział soczewek i dowiedz się, jak dobrać najlepszą parę dla siebie.
W tym artykule poznasz:
• Typy soczewek ze względu na materiał (twarde, miękkie)
• Typy soczewek ze względu na czas ich noszenia (jednodniowe, wielokrotnego użytku)
• Typy soczewek ze względu na tryb ich noszenia (dzienne, elastyczne, ciągłe)
• Typy soczewek ze względu na przeznaczenie (korekcyjne, lecznicze, kosmetyczne)
• Typy soczewek z podziałem na materiał.
Typy soczewek z podziałem na materiał
Soczewki kontaktowe wykonywane są z różnych materiałów. Ze względu na materiał, z którego są produkowane, podzielono je na 2 typy:
• twarde,
• miękkie.
Soczewki twarde to sztywne szkła, które cały czas zachowują swój naturalny kształt. Obecnie produkuje się je z tworzywa RGP, które bardzo dobrze przepuszczają tlen. Posiadają one mniejsze średnice od soczewek miękkich, są mniej wygodne (początkowo mogą powodować dyskomfort podczas noszenia), ale pozwalają korygować skomplikowane wady wzroku.
Obecnie soczewki twarde wykorzystuje się m.in.:
• przy stożku rogówki,
• po przeszczepach rogówki,
• przy wysokiej krótkowzroczności lub dużej nadwzroczności,
• u dzieci, które mają usuniętą soczewkę z powodu zaćmy,
• przy zaawansowanym astygmatyzmie,
• u osób cierpiących na zespół suchego oka.
Soczewki miękkie początkowo były produkowane z HEMA. Z czasem, zaczęto opracowywać nowe technologie i wykorzystywać materiały, które są bardziej elastyczne, a zarazem dobrze przepuszczają tlen (warto pamiętać, że rogówka nie jest jest ukrwiona i potrzebuje tlenu zawartego w powietrzu). Doskonale dopasowują się one do krzywizn oka, nie powodują dyskomfortu podczas noszenia i pozwalają na co dzień całkowicie zapomnieć o wadzie wzroku.
Obecnie najpopularniejsze są soczewki:
• hydrożelowe – są delikatne dla oka, doskonale nawodnione i niewyczuwalne, charakteryzują się dużą biokompatybilnością z tkankami oka i przez to są polecane dla alergików;
• silikonowo-hydrożelowe – są nieco sztywniejsze od soczewek hydrożelowych, ale w zamian zapewniają wyższą przepuszczalność tlenu.
Typy soczewek z podziałem na czas ich noszenia
Kolejny podział soczewek kontaktowych dotyczy częstotliwości ich wymiany. Na rynku dostępne są obecnie szkła jednorazowe i wielokrotnego użytku.
Pacjenci mogą wybierać spośród soczewek:
• jednodniowych (jednorazowych) – zakłada się je rano, a wieczorem wyjmuje i wyrzuca. Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne i nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji.
• dwutygodniowych – nosi się je przez 14 dni, na noc ściągając. Wymagają codziennej pielęgnacji i właściwego przechowywania.
• miesięcznych – nosi się je 30 dni, na noc ściągając. Wymagają codziennej pielęgnacji i właściwego przechowywania,
• kwartalnych – wymienia się je co 3 miesiące (wymagają restrykcyjnej pielęgnacji),
• rocznych – twarde szkła kontaktowe, obecnie stosowane przede wszystkim przy poważnych wadach wzroku (np. gdy dobór soczewek miesięcznych jest utrudniony).
Typy soczewek z podziałem na tryb noszenia
Nowoczesne soczewki kontaktowe dostępne są w wersjach do różnego trybu noszenia. Producenci oferują szkła:
• dzienne – zakłada się je rano, a wieczorem należy je zdjąć, przemyć specjalnym płynem do pielęgnacji soczewek i zdezynfekować poprzez przechowywanie przez noc w pojemniku wypełnionym płynem (najwygodniejsze są płyny wielofunkcyjne). Do tej grupy zalicza się również soczewki jednorazowe, które zakłada się rano, a przed snem zdejmuje i wyrzuca.
• elastyczne – można je nosić do 7 dni bez zdejmowania i czyszczenia,
• ciągłe – szkła całodobowe (określane również terminem day&night). Nie trzeba ich ściągać na noc. Dostępne są wersje przeznaczone do noszenia od kilku do nawet 30 dni (soczewki miesięczne). Zwykle stosowane są jako soczewki opatrunkowe (terapeutyczne) i nie są polecane do długotrwałego stosowania.
Soczewki dzienne są najbezpieczniejsze dla oka, ponieważ pozwalają rogówce odpocząć w nocy i dobrze się dotlenić. Ich codzienna dezynfekcja chroni przed rozwojem drobnoustrojów na powierzchni. Tryb elastyczny sprawdza się dla osób, które prowadzą pracę na zmianach nocnych lub które w każdej chwili w ciągu doby muszą polegać na wzroku. Ciągłe zaś są wygodnym rozwiązaniem, ale można je nosić wyłącznie po konsultacji z okulistą lub optometrystą.
Typy soczewek z podziałem na przeznaczenie
Kolejny podział soczewek dotyczy ich przeznaczenia. Najpopularniejsze są szkła korekcyjne, ale na rynku dostępne są również soczewki lecznicze oraz kosmetyczne.
Soczewki korekcyjne pozwalają skorygować wadę wzroku, poprawić pole widzenia i ostrość obrazu. W tej grupie wyróżnia się szkła:
• sferyczne – do korekty krótkowzroczności i dalekowzroczności,
• toryczne – dla osób z astygmatyzmem,
• progresywne – dla osób cierpiących na tzw. starczowzroczność (presbiopię).
Soczewki lecznicze (terapeutyczne) stanowią rodzaj opatrunku przy chorobach lub urazach rogówki. Lekarze okuliści wykorzystują je również jako nośnik leków oraz w zastępstwie do zasłonki u dzieci (soczewkę z nieprzezierną częścią centralną zakłada się na zdrowe oko, aby poprawić widzenie drugiego oka).
Kolejną grupę stanowią soczewki kosmetyczne. Są to kolorowe szkła, które nie korygują wad wzroku i w żaden sposób nie wpływają na jakość widzenia, ale pozwalają błyskawicznie zmienić kolor tęczówki. Obecnie można wybierać nie tylko wśród naturalnych odcieni tęczówek (niebieski, zielony, brązowy), ale także z całej palety barw. Takie rozwiązanie cieszy się ogromnym zainteresowaniem m.in. wśród młodzieży, która eksperymentuje z wizerunkiem. Warto jednak pamiętać, że soczewki kosmetyczne, podobnie, jak korekcyjne czy lecznicze, stanowią ciało obce, dlatego wymagają restrykcyjnej pielęgnacji. Soczewki kosmetyczne mogą również pomóc osobom z nieodwracalnie uszkodzonym przednim odcinkiem oka uzyskać naturalny wygląd tęczówki i źrenicy. Czasami w wyniku chorób i urazów dochodzi do ich zniekształcenia.