Wpływ sztucznego oświetlenia na zdrowie oczu

Ludzkie oczy są dostosowane do funkcjonowania przy naturalnym świetle dziennym. Obecnie trudno jednak byłoby całkowicie lub prawie całkowicie zrezygnować z przebywania w sztucznie oświetlonych pomieszczeniach. Niestety takie światło sprawia, że nasz wzrok szybciej się męczy, a oczy tracą prawidłowy poziom nawilżenia. Co zrobić, aby zminimalizować niekorzystny wpływ sztucznego światła na zdrowie oczu?

Z naszego artykułu dowiesz się:

• Jakie są rodzaje sztucznego światła?

• Jak prawidłowo rozplanować oświetlenie domu?

• Jakie światło dobrać do pracy przy komputerze i oglądania telewizji?

• Jak na nasze oczy wpływa światło emitowane przez urządzenia?

• Jak zadbać o oczy, aby zminimalizować wpływ sztucznego światła?

Jakie są rodzaje sztucznego światła?

Światło dzieli się na zimne i ciepłe. Jego barwa wyrażona jest w Kelwinach (na żarówkach wartość ta jest oznaczona literką K). Dla ludzkiego wzroku przyjazne jest ciepłe światło o wartości mniejszej niż 2700K, które pozwala oczom na odpoczynek. Światło o wartości 4000K (taką barwę ma naturalne światło dzienne) jest odpowiednie do czytania.

Czasami na opakowaniach żarówek pojawiają się oznaczenia:

• WW – żarówki emitujące białe i ciepłe światło,
• CW – żarówki emitujące białe światło o chłodnej barwie,
• CDL – żarówki emitujące światło zbliżonego do naturalnego.

Ciepłe światło emitują tradycyjne żarówki, które nie zniekształcają kolorów otaczających przedmiotów. Żarówki czerpią jednak dużo prądu, dlatego producenci powoli wycofują je ze sprzedaży i zamieniają na bardziej energooszczędne źródła światła.

Lepiej jednak zrezygnować z tańszych jarzeniówek, które emitują zimne i ostre światło, które męczy wzrok i może powodować bóle głowy i zmęczenie. Gdy dłużej przebywamy w tak oświetlonym pomieszczeniu, nasze spojówki zaczną wysychać, może pojawić się ból i pieczenie oczu. Szczególną ostrożność powinni zachować użytkownicy soczewek kontaktowych, u których przesuszenie oczu może prowadzić do ich podrażnienia. Osoby, które pracują w biurach oświetlonych liniowymi świetlówkami, mogą postawić na biurku lampkę nocną z żółtą żarówką. To pomoże nieco zrównoważyć zimne światło.

Dużym zainteresowaniem użytkowników cieszą się obecnie energooszczędne żarówki LED. Wprawdzie są one ekonomiczne, ale niekorzystnie wpływają na nasze oczy, ponieważ emitują zimne światło. Dłuższe przebywanie w tak oświetlonym pomieszczeniu często prowadzi do podrażnień, męczy wzrok, a nawet może wywoływać bóle głowy. Gdy wybieramy oświetlenie ledowe, warto zamontować je w taki sposób, aby silne światło, które emitują, nie padało bezpośrednio na nasze oczy.

Jak prawidłowo rozplanować oświetlenie domu?

Oświetlenie domu powinno być prawidłowo rozplanowane. Podczas projektowania warto pamiętać, że poszczególne pomieszczenia muszą zapewniać światło, które będzie komfortowe i pozwoli wykonywać różne czynności, ale nie może ono męczyć naszego wzroku. Najlepiej jest połączyć oświetlenie górne (sufitowe) z rozproszonymi źródłami światła (oświetlenie ścienne, lampy podłogowe, lampki nocne). Przeciętnie przyjęło się, że w pokoju o powierzchni 20 m należy zastosować 5 żarówek o mocy około 100W (3 główne i 2 rozproszone źródła światła).

Jakie światło dobrać do pracy przy komputerze i oglądania telewizji?

Dla higieny i komfortu oczu bardzo ważne jest odpowiednie rozplanowanie światła w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy przy komputerze. Konieczne jest połączenie lampy sufitowej z lampką ustawioną na biurku. Najlepiej wybierać lampki z dłuższym ramieniem, które pozwala na dowolną regulację żarówki. Światło nie może odbijać się od blatu biurka, aby nie doszło to tzw. zjawiska „olśnienia”, które bardzo szybko męczy oczy. Uciążliwe odbicia sztucznego światła pomogą zniwelować również okulary ze szkłami antyrefleksyjnymi z antyrefleksem typu blue control.

Gdy chcemy odpowiednio dbać o oczy, ważne jest prawidłowe zaplanowanie oświetlenia podczas oglądania telewizji. Nie wolno oglądać TV w ciemnych pomieszczeniach. Najlepsze będą rozproszone źródła światła – np. lampki z żarówką o niewielkiej mocy. Dla oczu szkodliwe jest także siedzenie zbyt blisko ekranu (poniżej 2 m). Warto pamiętać także o tym, aby regularnie mrugać. Pomocne mogą być również nawilżające krople do oczu.

Jak na nasze oczy wpływa światło emitowane przez urządzenia?

Na zdrowie naszych oczu wpływ ma także sztuczne światło emitowane przez ekrany urządzeń (TV, komputer, smartfon). Wpatrywanie się na nie przez wiele godzin dziennie niekorzystnie wpływa na nasz wzrok, dlatego w miarę możliwości, warto ograniczać korzystanie z nich do minimum.

Wielogodzinne wpatrywanie się w ekran smartfona czy laptopa może doprowadzić do skurczu akomodacyjnego. Soczewka oka ma zdolność akomodacji, dzięki której wzrok automatycznie dopasowuje się do widzenia przedmiotów znajdujących się blisko oraz daleko. Podczas patrzenia na przedmioty znajdujące się blisko, mięsień rzęskowy pozostaje napięty. Rozluźnia się on, gdy spoglądamy w dal. Długie sesje przed komputerem czy smartfonem, mogą doprowadzić do problemu z rozluźnieniem tego mięśnia. W ten sposób może dojść to tzw. krótkowzroczności pozornej (niewyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się daleko).

Jak zadbać o oczy, aby zminimalizować wpływ sztucznego światła?

Aby zminimalizować negatywny wpływ sztucznego światła na zdrowie oczu, warto nie tylko odpowiednio rozplanować oświetlenie w domu i biurze, ale i zastosować dietę bogatą w witaminę A, przeciwutleniacze (zeaksantyna, luteina) + kwasy omega 3 i 6. Ważne jest także nawilżenie przesuszonych spojówek. Delikatne krople do oczu (sztuczne łzy) przyniosą ulgę i zapobiegną nieprzyjemnym objawom spowodowanym przez sztuczne światło. Szczególnie zalecane są one osobom noszącym soczewki, ponieważ one najczęściej mają problem z suchym okiem. Użytkownicy soczewek kontaktowych powinni rozważyć używanie do pracy przy komputerze okularów – aby mniej obciążać powierzchnię oka i nie prowadzić do przesuszenia. Bardzo ważny jest także sen, który pozwala na codzienną regenerację oczu. Powinniśmy spać w całkowicie zaciemnionych pomieszczeniach. W sypialni dobrze jest zainstalować rolety lub grubsze kotary, które uchronią wnętrze przed wnikaniem sztucznego światła z ulicznych latarni oraz neonów.