Jak zapobiegać krótkowzroczności?
Krótkowzroczność to najczęściej występująca wada wzroku na świecie. Pojawia się ona zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Obrazy widziane z dali zaczynają się rozmazywać, są nieostre i niewyraźne, dlatego wada ta znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, jak zapobiegać krótkowzroczności i czy rzeczywiście można jej uniknąć.
Z tego artykułu dowiesz się:
• Czym jest krótkowzroczność i jakie są jej objawy?
• Jakie są przyczyny krótkowzroczności?
• Jak zapobiegać krótkowzroczności u dorosłych i dzieci?
• Jak korygować krótkowzroczność?
Czym jest krótkowzroczność i jakie są jej objawy?
Krótkowzroczność (miopia) należy do refrakcyjnych wad wzroku. Powstaje ona, gdy promienie światła docierające do oka nie skupiają się na siatkówce, ale przed nią. Dochodzi to tego, gdy gałka oczna jest wydłużona, z powodu zwiększonej mocy skupiającej rogówki lub z powodu wypukłości elementów optycznych oka.
Podstawowe objawy krótkowzroczności to:
• rozmazanie obrazu widzianego z dali,
• mrużenie oczu podczas patrzenia w dal (krótkowidz w ten sposób chce automatycznie poprawić ostrość obrazu),
• bóle głowy i uczucie zmęczenia oczu (przy niekorygowanej krótkowzroczności).
Jakie są przyczyny krótkowzroczności?
Duży wpływ na pojawienie się miopii mają uwarunkowania genetyczne (nieprawidłowa budowa oka). Do rozwoju wady bardzo często przyczyniają się również czynniki środowiskowe. Często u podłoża krótkowzroczności stoi praca wykonywana z bliska. Wada ta bardzo często pojawia się u pracowników biurowych, którzy mają dzień wypełniony czytaniem i pisaniem dokumentów oraz pracą przy komputerze. Kolejną przyczyną bywają prace manualne, które wymagają precyzji i ciągłego patrzenia na niewielkie elementy. Takie czynności (wykonywane regularnie i bez koniecznych przerw) powodują przeciążenie gałki ocznej, co prowadzi do jej wydłużenia.
Jak zapobiegać krótkowzroczności?
Duży wpływ na pojawienie się krótkowzroczności mają czynniki środowiskowe. Aby zapobiegać pogłębianiu się małej krótkowzroczności, należy przestrzegać zasad higieny pracy wzrokowej i odpowiednio dbać o oczy.
Nie powinniśmy:
• czytać w pozycji leżącej i ze zbyt małej odległości,
• oglądać telewizji i korzystać z monitora komputera w nieoświetlonym pomieszczeniu,
• pracować przy komputerze przez długie godziny bez robienia regularnych przerw.
Pracownicy biurowi i osoby, które spędzają dłuższy czas przy komputerze (np. grach) powinni zadbać o odpowiednie środowisko pracy:
• temperatura w pomieszczeniu powinna mieć około 21-22 stopni C,
• powietrze nie powinno być przesuszone (wilgotność około 50-60% uzyskamy często wietrząc pomieszczenia i stosując nawilżacze powietrza w ogrzewanych wnętrzach),
• żaluzje lub rolety powinny być ciemniejsze od strony pomieszczeniach,
• monitor komputera powinien być ustawiony tak, aby nie odbijał promieni słonecznych (bokiem do okna),
• należy wybierać świetlówki ciepłobiałe lub białe o świetle nietętniącym,
• monitor do pracy powinien mieć przekątną nie mniejszą niż 14 cali,
• należy ustawiać wysoką rozdzielczość obrazu,
• najlepiej, gdy będziemy czytać na monitorze ciemną czcionkę na białym tle, znaki będą wyraźne i czytelne,
• monitor powinien znajdować się około 40-75 cm od oczu i pod kątem 20 stopni ku dołowi,
• odległość od innych monitorów powinna wynosić minimum 0,6 m.
Niezbędne są również systematyczne przerwy podczas pracy przy komputerze lub w czasie czytania. Wielu specjalistów zaleca zasadę 20/20/20. Mówi ona, że po 20 minutach pracy z bliska, należy popatrzeć przez 20 sekund na obiekt, który jest od nas oddalony co najmniej 20 stóp (6 m).
Pomocne będą ćwiczenia dla zmęczonych mięśni oczu. Rozluźniają one akomodację i pozwalają na krótki relaks. Najlepiej wykonywać jest je kilkanaście razy dziennie. Wystarczy oderwać wzrok od komputera czy dokumentów i przez kilka minut patrzeć na odległy obraz za oknem.
Kolejnym elementem profilaktyki krótkowzroczności jest przebywanie w naturalnym świetle, do którego najlepiej przystosowany jest wzrok ludzki. Ruch na świeżym powietrzu zalecany jest głównie dzieciom. W okresie wzrostu gałki oczne są najbardziej narażone na wydłużenie, co prowadzi do przesunięcia refrakcji i krótkowzroczności. Aktywność na świeżym powietrzu pozwala obserwować dalekie obiekty i stanowi doskonałe rozluźnienie dla oczu przemęczonych sztucznym światłem emitowanym przez monitory komputera, telewizora czy smartfona. Światło słoneczne zwiększa również wydzielanie dopaminy. Dopamina jest uznawana za hormon, który pobudza wzrost gałki oka.
Australijscy naukowcy przeprowadzili badania, które potwierdziły, że codzienne przebywanie na świeżym powietrzu, co najmniej 2 godziny dziennie, zmniejsza ryzyko pojawienia się miopii u dziecka. Na łamach „Childhood, Investigative Ophthalmology and Visual Science” opublikowano raport, który pokazał, że światło dzienne korzystnie wpływa na kondycję wzroku u dzieci i pomaga zapobiegać krótkowzroczności.
Jak korygować krótkowzroczność?
Krótkowzroczność pogłębia się wraz z upływem czasu, dlatego bardzo ważne jest, aby możliwie jak najwcześniej zdiagnozować wadę i rozpocząć jej prawidłową korekcję. Ważne są regularne wizyty kontrolne u okulisty. Gdy specjalista zdiagnozuje wadę wzroku, dobierze okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe o mocy dopasowanej do jej stopnia (oznaczone znakiem minus). Ważne są również regularne badania kontrolne (minimum 2 razy w roku), które pozwolą wykryć, czy wada nie pogłębia się.
U dzieci i młodzieży małą i średnią krótkowzroczność (od -1 D do -5 D) można leczyć za pomocą specjalnych soczewek kontaktowych o odpowiednim kształcie, które zakłada się na noc. Takie leczenie określane jest terminem ortokorekcji. Pozwala ono spłaszczyć przednią część rogówki (stosuje się twarde soczewki gazoprzepuszczalne). U osób dorosłych można wykonać laserową operację modelowania rogówki.
